Olejki eteryczne w mydle – o czym warto wiedzieć

Dziś porozmawiamy o dość rozległym temacie jakim są olejki eteryczne w mydle. Od razu przyznaję się, że nie jestem ekspertem od olejków eterycznych i aromaterapii. Z racji tematyki bloga, olejki eteryczne interesują mnie pod kątem swojej przydatności w ręcznie robionym mydle bądź innych prostych kosmetykach handmade.

Jeżeli interesują Cię terapeutyczne właściwości olejków i chcesz pogłębić swoją wiedzę w tym zakresie, polecam specjalistyczne książki bądź blogi poświęcone aromaterapii. Jest ich trochę (książek i blogów) i ja sama chętnie do nich zaglądam, bo nie ukrywam, że bardzo lubię wykorzystywać olejki eteryczne w moich mydłach. Jeżeli też masz zamiar je stosować, warto pogłębiać swoją wiedzę na ich temat. Pozwala to uniknąć rozmaitych niespodzianek i stworzyć mydło, które będzie najlepiej dostosowane do konkretnych potrzeb.

Olejki eteryczne – stosować czy nie?

Stosowanie olejków eterycznych w mydłach jest opcjonalne. To od Ciebie zależy czy dodasz do swojego mydła olejek czy też nie. Są mydlarze, którzy nie lubią ani olejków eterycznych ani zapachowych i robią mydła bezzapachowe. I to jest w porządku, takie mydło nie jest gorsze, wciąż spełnia swoją funkcję – myje skórę i usuwa zanieczyszczenia nie powodując nadmiernego przesuszenia. Po prostu nie pachnie. To znaczy pachnie, ale ten zapach jest bardzo delikatny i słabo wyczuwalny, często w mydle przebija zapach olejów jakie zostały użyte do jego zrobienia.

Takie niepachnące mydło jest za to idealne dla kobiet w ciąży, małych dzieci oraz alergików bowiem u wszystkich tych grup należy dość ostrożnie i z rozwagą stosować olejki eteryczne, bądź nie stosować ich wcale.

Niemniej jednak odłam mydlarzy dodających olejki eteryczne do mydła jest prężny bo, nie czarujmy się, zapach kosmetyku jest bardzo ważny dla wielu osób. Często to właśnie zapach przekonuje nas do zakupu danego kremu czy szamponu. Innymi słowy, po prostu przyjemnie jest się myć pachnącym mydłem.

Zalety…

Olejki eteryczne wydają się dość oczywistym wyborem jeśli chodzi o nadawanie zapachu domowym mydłom. Czemu?

• Po pierwsze, nie ma dla nich zbyt dużej alternatywy – owszem są olejki zapachowe, czyli zapachy syntetyczne, ale duża część mydlarzy stara się maksymalnie kontrolować składniki jakie dodaje do swojego mydła i unika sztucznych substancji. Olejki eteryczne pozyskiwane są z surowca roślinnego przy pomocy destylacji parą wodną bądź ekstrakcji, więc jak najbardziej spełniają wymóg  „naturalności”.
• Po drugie, są raczej łatwo dostępne, większość z nich można znaleźć w aptekach, sklepach zielarskich, kwiaciarniach.
• Po trzecie, w przeciwieństwie do olejków zapachowych tylko część olejków eterycznych przyspiesza zastyganie mydła.
• Po czwarte, zapach większości olejków, choć dosyć jednowymiarowy, jest po prostu ładny. Nie ma tu żadnych sztucznych nut – zapach olejków cytrusowych przypomina prawdziwe cytrusy, a nie przywodzi na myśl zapachu płynu do naczyń. Przy odpowiednim połączeniu olejków można uzyskać naprawdę piękne nuty zapachowe.
• No i po piąte olejki eteryczne są substancjami, które w badaniach wykazują pozytywny wpływ na zdrowie i kondycję skóry i włosów człowieka.

i wady olejków eterycznych

Warto jednak być świadomym, że stosowanie olejków w mydłach ma również swoje wady. Olejki eteryczne nie są tanie, a zazwyczaj potrzebujemy ich jakieś 10-15 gramów na pół kilo olejów w mydle, żeby ich zapach był wyczuwalny. To całkiem sporo, biorąc pod uwagę koszt 7-10 ml buteleczki, który oscyluje w granicach 7-15 złotych (są i dużo droższe olejki). Zwiększa to oczywiście koszt wytworzenia mydła.

Zapach olejków po jakimś czasie ulatnia się z mydła. Niektóre z zapachów ulatniają się z mydła bardzo szybko (olejki cytrusowe) inne wolniej (geranium, paczuli). Większość zapachów jest trudno wyczuwalna po roku od zrobienia mydła, a niektóre zapachy wietrzeją dużo wcześniej na przykład po dwóch, trzech miesiącach. Można przedłużać żywotność olejku „kotwicząc” go przy pomocy na przykład glinek, ale powiedzmy to sobie szczerze nie daje to jakichś spektakularnych efektów.

Olejki eteryczne mogą wykazywać działanie uczulające, większość nie jest wskazana dla kobiet w ciąży, a część olejków (zwłaszcza te przyprawowe, jak na przykład cynamonowy czy anyżkowy) może działać drażniąco na skórę, zwłaszcza tę wrażliwą. To, jak reagujemy na olejek eteryczny jest indywidualną sprawą.

Dlatego uwaga: zanim dodasz jakiś olejek do mydła, przetestuj go na sobie. Olejków oczywiście nie stosujemy bezpośrednio na skórę, ale wystarczy dodać go do ulubionego oleju (jojoba, arganowy) i obserwować reakcję. Jeśli po takim teście nic się nie będzie działo z Twoją skórą, to i po dodaniu go do mydła też prawdopodobnie nic Ci się nie stanie, bo kontakt skóry z mydłem jest krótki.

Jak stosować olejki w mydle?

Ja staram się mieć zdroworozsądkowe podejście do olejków w mydłach. Nie widzę sensu dodawania do mydeł bardzo drogich olejków, takich jak olejek z rumianku rzymskiego czy olejek różany (nie mylić z olejkiem z drzewa różanego). Mydło jest kosmetykiem, który spłukujemy, czas jego kontaktu ze skórą jest dość ograniczony, a tym samym ograniczony jest czas oddziaływania wszystkich potencjalnych dobrodziejstw olejków eterycznych. Niestety, nie natknęłam się nigdzie na badania efektywności olejków w mydłach.

Bynajmniej nie twierdzę, że olejki w mydłach nic nie dają skórze, ale nie chcę też rozpowszechniać jakichś fałszywych przekonań, że wyprawiają cuda na kiju. Dużo olejków ma działania bakteriobójcze i przeciwgrzybicze, mogą być pomocne na przykład w walce z trądzikiem i jest to udowodnione naukowo, ale nie oznacza to, że mydło z takim olejkiem usunie przyczynę danego schorzenia.
(W tym kontekście warto pamiętać, że kosmetyki nie leczą, mogą jedynie wspomagać walkę z procesami chorobowymi, bądź w niej nie przeszkadzać. Z poważnymi schorzeniami trzeba udać się do lekarza.)

Tabelka z właściwościami olejków eterycznych

Jeśli olejki eteryczne uwielbiasz i nie wyobrażasz obie mydła bez nich, zerknij na poniższą tabelkę. To taka mała pigułka podstawowej wiedzy o olejkach eterycznych, w sam raz na potrzeby początkującego mydlarza. Znajdziesz w niej króciutką charakterystykę popularnych, niedrogich i w miarę łatwo dostępnych olejków eterycznych.

W drugiej kolumnie znajduje się opis działania poszczególnych olejków na skórę i błony śluzowe, czyli z tymi partiami naszego ciała z którymi mydło ma styczność. W trzeciej kolumnie znajdują się przykłady olejków, które z wybranym olejkiem tworzą ciekawe nuty zapachowe i można je z powodzeniem razem łączyć. W ostatniej kolumnie znajdują się ewentualne działania niepożądane, które należy wziąć pod uwagę zanim zastosuje się dany olejek.

Tak na marginesie, zdaję sobie oczywiście sprawę, że zapach to bardzo subiektywna kwestia. To, co dla jednej osoby jest pięknym zapachem, dla innej może być nie do zniesienia. Mnóstwo osób nie cierpi zapachu paczuli, która kojarzy się trochę z zapachem starego hipisa. 🙂

Pewnie jest spora grupa osób, która nie znosi olejków cytrusowych czy olejku sosnowego, bo budzą u nich skojarzenia z odświeżaczami powietrza. Ja na przykład średnio toleruję anyżek (kojarzy mi się z nielubianymi cukierkami z dzieciństwa), a uwielbiam cynamon czy ylang ylang. Nic się z tym nie da zrobić. Każdy ma swój gust. Dlatego połączenia, które podaję to tylko punkt wyjścia. Najlepiej eksperymentować i sprawdzać na własnej skórze (nomen omen), który zapach do Ciebie przemawia, a który nie. Czasem można się nieźle zdziwić, bo bywa, że nielubiany olejek w połączeniu z innym daje niebanalny, intrygujący zapach.

Tabela Olejków Eterycznych

** Nie jest to prawdziwy olejek sandałowy z drzewa sandałowca. Prawdziwe olejki z sandałowca są stosunkowo drogie, kosztują od kilkuset złotych wzwyż za 10 ml. Można je znaleźć pod łacińskimi nazwami: Santalum Album (sandałowiec indyjski), Santalum Ellipticum (sandałowiec hawajski) bądź Santalum Spicatum (sandałowiec australijski).

Bibliografia:

Lawless, Julia
The Encyclopedia of Essential Oils. The Complete Guide to the Use of Aromatic Oils in Aromatherapy, Herbalism, Health & Well-Being